Ιστορία των Νισυριακών Συλλόγων

Οι Νικειάτες της Κωνσταντινουπόλεως, ίδρυσαν το 1850 τον πρώτο γνωστό Νισυριακό παροικιακό σύλλογο με τίτλο «Φιλεκπαιδευτική και Φιλόπτωχος Αδελφότης τα Εισόδεια της Θεοτόκου».

Στην Κωνσταντινούπολη και πάλι, ιδρύεται το 1876 η «Φιλεκπαιδευτική Αδελφότης η Νίσυρος», με σκοπό, «την υποστήριξιν και προαγωγήν της ηθικής και διανοητικής αναπτύξεως της εν Νισύρω νεολαίας».

Στις αρχές του 20ου αιώνα, ιδρύονται στην Αμερική οι πρώτοι Νισυριακοί σύλλογοι:

Στις 15 Οκτωβρίου του 1904 σε μικρό σπίτι στην 44η οδό στη δυτική πλευρά της Νέας Υόρκης, ο «Μικρασιατικός Σύλλογος Νισυρίων ο ΟΜΗΡΟΣ» ο οποίος όμως διαλύθηκε μετά από 1,5 έτος ελλείψει ενδιαφέροντος και δραστηριότητας.

Στις 8 Μαρτίου του 1906, στο εστιατόριο του συμπατριώτη μας Ζαχ. Πετουβή, στην 6η λεωφόρο και 28 δρόμους, η «ΠΟΡΦΥΡΙΣ».

Το 1906 από τους Μποριάτες ο «ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΣ» με ολιγόχρονο βίο.

Στις 17 Μαρτίου 1907, από ομάδα αποσπασθέντων λόγω διαφωνιών από την «Πορφυρίδα», σε σπίτι της 28ης οδού της Νέας Υόρκης, η «Αγαθοεργός Αδελφότητα Νισυρίων ο ΟΜΗΡΟΣ».

Το 1909. ο «ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 0 ΘΕΟΛΟΓΟΣ» από τους Νικειάτες. αλλά και η «ΠΑΝΑΓΙΑ ΘΕΡΜΙΑΝΗ» από τους Μποριάτες ενώ το 1915 ο «ΓΝΩΜΑΓΟΡΑΣ» από τη συνένωση «ΠΟΡΦΥΡΙΔΟΣ» και «ΟΜΗΡΟΥ».

Στη συνέχεια ιδρύονται στην Αθήνα, ο «ΓΝΩΜΑΓΟΡΑΣ» το 1921, ως παράρτημα του ομώνυμου συλλόγου Αμερικής, ο «ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 0 ΘΕΟΛΟΓΟΣ» το 1927, η «ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΟΕΡΜΙΑΝΗ» το 1948 και στη Ρόδο η «ΠΟΡΦΥΡΙΣ» το 1948.

Πολύ αργότερα, το 1941. ιδρύθηκε στην Νέα Υόρκη ο σύλλογος «ΝΙΣΥΡΙΑΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ», στη Φλώριδα, το 1998 ο σύλλογος «ΝΙΣΥΡΟΣ» στον Καναδά, το 2000 ο σύλλογος «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΠΗΛΙΑΝΗ», στη Νέα Υόρκη, οι γυναικείοι σύλλογοι «ΧΑΡΑΥΓΗ» το 1934 και «ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΠΗΛΙΑΝΗ» το 1971 και τα τελευταία χρόνια στην Κω ο «ΔΙΑΒΑΤΗΣ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ». Τέλος, το 2004 επετεύχθη η συνένωση των τριών συλλόγων της Νέας Υόρκης σε ένα ενιαίο Νισυριακό σύλλογο.

Ως προς τις δωρεές προς τον γενέθλιο τόπο, παραθέτουμε συνοπτικά τα ακόλουθα:

Το 1908 ο Σύλλογος Νισυρίων Αμερικής ο “ΟΜΗΡΟΣ”, ανεγείρει το κτίριο του Δημοτικού σχολείου, σωστό κόσμημα του νησιού ακόμη και σήμερα.

Το 1909, η ΠΟΡΦΥΡΙΣ, αναγείρει το κτίριο των ιαματικών λουτρών το αποκαλούμενο «πολυτελείας».

Ο Σύλλογος των Νικειατών Αμερικής, προσφέρει στα Νικειά το ΘΕΟΛΟΓΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Ο εργαζόμενος στην Αμερική Νικόλαος Καρβαίνης, προσφέρει το «ΚΑΡΒΑΙΝΕΙΟ» Σχολείο των Πόλων.

Αμέσως μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου, ο «ΓΝΩΜΑΓΟΡΑΣ» Αμερικής γνωρίζοντας τα τεράστια προβλήματα που άφησε ο πόλεμος και οι κατακτητές, απέστειλε στη Νίσυρο με το ειδικά ναυλωθέν πλοίο «ΑΝΝΑ ΜΑΡΚΟΥ» τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα για την ανακούφιση των κατοίκων του νησιού.

Οι Νικειάτες της Αμερικής χρηματοδότησαν το 1923 την διαμόρφωση και κατασκευή της πλατείας στην «Πόρτα» στα Νικειά

Ο Μιχαλάκης Εμμανουηλίδης, χρηματοδότησε το 1856 την κατασκευή του Δημοτικού Σχολείου των Νικειών δίπλα στην εκκλησία των Εισοδίων της Θεοτόκου, το οποίο αργότερα, το 1909 ανακαίνισε ο Ιωάννης Καμπαλούρης, ο Γιάγκο εφέντης Καμπαλούρης και οι δύο από την Πόλη.

Η αναφερθείσα ανωτέρω «Φιλεκπαιδευτική και φιλόπτωχος αδελφότης» είχε στην κυριότητά της ένα οικόπεδο στην Πόλη, το οποίο μετά την διάλυσή της περιήλθε στην κυριότητα της εκκλησίας των Εισοδίων των Νικειών. Με το ποσόν που συγκεντρώθηκε από την εκποίησή του αγοράστηκε ένα διαμέρισμα στην Κω, στο όνομα του ναού των Εισοδίων και το ποσόν του ενοικίου αποτελεί έσοδο του ναού μέχρι σήμερα.

Ο Δημ. Ζωσιμόπουλος, προσφέρει στο Δήμο Μανδρακίου το «ΖΩΣΙΜΟΠΟΥΛΕΙΟ», καλλιτεχνικό πολυχώρο

Ο Αρμόδιος Γιαννίδης το κτήριο της δημοτικής βιβλιοθήκης,

Ο Σύλλογος «ΓΝΩΜΑΓΟΡΑΣ» Αμερικής τη δημοτική υδατοδεξαμενή στο λιμάνι και την ηλεκτρογεννήτρια με το κτήριο εγκαταστάσεώς της για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στο νησί. από το 1952.

Ακολουθούν σειρά άλλων έργων και ηθική και οικονομική στήριξη των Νισυρίων που έφυγαν κρυφά προς την ελευθερία στην Μέση Ανατολή και Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του πολέμου, στήριξη των φυματικών που θεραπευόντουσαν στα σανατόρια με την αποστολή της σωτήριας στρεπτομυκίνης.

Ο σύλλογος «Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος» Αμερικής, κατέβαλε την αμοιβή του γιατρού των Νικειών για πολλά χρόνια.

Η Μαρία Σακελλαρίδη-Φασουλαρίδη (Φας), προσέφερε το οικόπεδο για την ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Νικήτα και αργότερα προσέφερε στο Δήμο το πατρικό της σπίτι στο Λευκαντιό, το αρχοντικό Αποστολίδη και πρόσφατα. τα παιδιά της, το κτήμα μπροστά από το δημοτικό σχολείο για την ανέγερση νηπιαγωγείου.

Ο Κώστας 0δ. Σακελλαρίδης προσέφερε το σπίτι του στα σκαλιά της Παναγιάς όπου λειτουργεί το Λαογραφικό μουσείο.

Ο «ΓΝΩΜΑΓΟΡΑΣ» Αθηνών, κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για, τη λειτουργία του ημιγυμνασίου Νισύρου και την παροχή συσσιτίου για τα υποσιτισμένα παιδιά του νησιού μετά τον πόλεμο και τη λειτουργία κατασκηνώσεως στην Κυρά που φιλοξένησε τριακόσια παιδιά σε δύο ανά έτος περιόδους.

Τα τελευταία χρόνια, οι μεγάλοι ευεργέτες της Νισύρου Νικόλαος, Αρμόδιος και Σταύρος Γιαννίδης, πέραν των άλλων δωρεών τους. προσέφεραν ένα ποσόν πλέον των τετρακοσίων εκατομμυρίων δρχ. για την ανέγερση του κτηρίου του Αρχαιολογικού Μουσείου του νησιού και ο Αρμόδιος Γιαννίδης προσέφερε την Γιαννίδειο Νισυριακή Εστία στην Αθήνα, χώρο στεγάσεως όλων των Νισυριακών συλλόγων της πρωτεύουσας και το κτήριο της δημοτικής βιβλιοθήκης στη Νίσυρο, σημερινή έδρα του ΚΕΠ.

Αλλά η προσφορά των ξενιτεμένων παιδιών της Νισύρου. δεν περιορίζεται μόνο στον οικονομικό τομέα.

Η ιδρυθείσα το 1876 στην Κωνσταντινούπολη «ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ», είχε ως σκοπό την «υποστήριξιν και προαγωγήν της ηθικής και διανοητικής αναπτύξεως της εν Νισύρω νεολαίας». Οι συλληφθέντες το 1901 από τους Τούρκους συμπατριώτες μας της Πόλης, συγκέντρωναν χρήματα για να ιδρύσουν και συντηρήσουν στη Νίσυρο σχολείο ξένων γλωσσών.

Ο αείμνηστος Ιάκωβος Καζαβής καθιέρωσε βραβείο για τον πρώτο μαθητή του Δημοτικού και του Γυμνασίου στο μάθημα της ιστορίας, από $12,5 ανά έτος, υπολογίσιμο ποσό για την μετά τον πόλεμο εποχή. Οι σύλλογοι Αμερικής και Αθηνών προσέφεραν χρηματικά βραβεία στον πρώ-το μαθητή των σχολείων του νησιού μας ως κίνητρο για ευγενή άμιλλα, αλλά και για την αντιμετώπιση επειγουσών αναγκών των εξόδων εκπαίδευσης και όχι μόνον, σε δύσκολες οικονομικά εποχές.

Pin It on Pinterest